Kuba Witek na Północy

Słońce wschodzi nad Sisimiut – klatka z filmu „Zwykłe Życie”.
Grenlandia 2021 r.

Wyprawy

RING ROAD: Dookoła Islandii na rowerze - 2016

Wiosną 2016 roku wyruszyłem w samotną, rowerową podróż dookoła Islandii. Była to przygoda życia, podczas której poznałem wielu niesamowitych ludzi, doświadczyłem uroków islandzkiej natury i lepiej poznałem siebie. Każdego dnia za pomocą krótkich wpisów opatrzonych zdjęciami, dzieliłem się wrażeniami z polską społecznością na Islandii poprzez serwis Iceland News Polska (każdy wpis został przeczytany kilka tysięcy razy, a później na ich podstawie powstała książka). W sumie pokonałem 1400 km drogi, która na zawsze zmieniła moje życie.

Odtwórz wideo

Wyprawy na Wyspy Owcze - 2018-2023

W latach 2018-2023 miałem niezwykłą okazję spędzić niemal trzy lata na Wyspach Owczych, angażując się w różne projekty, które pozwoliły mi poznać tę wyjątkową część świata z różnych perspektyw.

Jednym z moich głównych celów była produkcja pierwszego polskiego filmu dokumentalnego o Wyspach Owczych – „FAROEWAY”, w którym uczestniczyli nie tylko lokalni mieszkańcy, ale także polscy emigranci. Film miał na celu ukazanie unikalnej kultury i codziennego życia na wyspach. Kolejnym projektem był dokument „Together in Isolation: The Lockdown of the Faroe Islands”, który dokumentował pierwszą falę COVID-19 na archipelagu. W tamtym czasie, jak w wielu innych miejscach na świecie, życie na Wyspach Owczych zmieniło się diametralnie, a film stał się ważnym świadectwem tych trudnych chwil.

W trakcie mojego pobytu na Wyspach Owczych zebrałem także materiały do książki „Uciec z Wysp Owczych”, w której przeprowadziłem kilkadziesiąt wywiadów z farerskimi historykami, politykami, artystami, rybakami, sportowcami oraz przedstawicielami Polonii. Te rozmowy pozwoliły mi zgłębić historię, kulturę i współczesne wyzwania tego regionu.

Z moją partnerką, Dominiką Lusiną, podjęliśmy także ambitny projekt „100 Gór”. W ramach tego przedsięwzięcia wspięliśmy się na 100 gór na Wyspach Owczych o różnych porach roku, w różnych częściach archipelagu – najprawdopodobniej jako pierwsi Polacy. Było to niezwykłe wyzwanie, które pozwoliło nam nie tylko podziwiać spektakularne widoki, ale także zbliżyć się do dzikiej przyrody tych odległych wysp.

Jednym z tematów, które szczególnie mnie fascynowały, były badania nad grindadrápem – kontrowersyjnym połowem wielorybów, który wzbudza wiele emocji i dyskusji. W ramach tego projektu przeprowadziłem liczne obserwacje oraz wywiady z przedstawicielami Ministerstwa Rybołówstwa, członkami stowarzyszenia wielorybników z Wysp Owczych, dziennikarzami i historykami. To doświadczenie pozwoliło mi na głębsze zrozumienie tej tradycji oraz jej wpływu na społeczeństwo i środowisko.

Ekspedycja naukowa na Spitsbergen - 2019

To było najcieplejsze lato w Arktyce. 
Naukowcy, pod przewodnictwem prof. Marcina Węsławskiego analizowali skutki cofania się lodowców dla ekosystemu i biologii zachodniego Spitsbergenu. W ramach projektu ADAMANT współpracowali z badaczami z Uniwersytetu z Kłajpedzie. 

Pomimo wielu wspaniałych wspomnień, które przywiozłem z wymarzonej od dziecka Arktyki, stałem się jednocześnie naocznym świadkiem jej topnienia i zmian klimatu, o których mówi się w ostatnim czasie coraz więcej. Mam nadzieję, że mój film będzie moją małą cegiełką przybliżającą ten globalny problem i motywującą do wprowadzenia zmian w życiu każdego z nas.

Rowerowa wyprawa na Lofoty - 2022

Latem 2022 roku postanowiliśmy z moją narzeczoną wybrać się na rowerową wyprawę przez Lofoty. Nasza trasa prowadziła z Narwiku do Å, a potem wróciliśmy przez Harstad. W sumie przez dwa tygodnie przejechaliśmy prawie 700 km, biwakując wśród dzikiej przyrody norweskich fiordów.

Pogoda była typowa dla Północy – trochę wiało, trochę padało, ale jak to na takich wyprawach, widoki rekompensowały wszelkie trudności. Każdy dzień spędzony na szlakach był pełen niezapomnianych krajobrazów: majestatyczne fiordy, strzeliste góry i dzika przyroda. 

Celem tej wyprawy było zbieranie materiałów do projektu, którego celem jest zrozumienie negatywnego wpływu masowej turystyki na środowisko naturalne Lofotów. W trakcie naszej podróży dokumentowaliśmy różne aspekty turystyki, szczególnie skupiając się na jej wpływie na lokalną florę i faunę. Nasze obserwacje miały na celu pokazanie, jak rosnąca liczba turystów może wpływać na wrażliwy ekosystem tych niezwykle pięknych, ale delikatnych obszarów. Wspólne odkrywanie Lofotów stało się więc nie tylko niezapomnianą przygodą, ale także częścią ważnego projektu, który mamy nadzieję, przyczyni się do ochrony tak wyjątkowych miejsc.

II Ekspedycja naukowa na Spitsbergen - 2022

W sierpniu 2022 roku ponownie towarzyszyłem grupie naukowców z Polski i Litwy w wyprawie, której celem było zbadanie procesu formowania nowego ekosystemu laguny przybrzeżnej, powstającego po regresji lodowca Eidembukta. Przez siedem dni obozowaliśmy i pracowaliśmy w ekstremalnych warunkach arktycznej tundry. Nie obyło się bez spotkania z niedźwiedziem polarnym – na szczęście z bezpiecznej odległości. Moim zadaniem było dokumentowanie działań ekipy oraz mapowanie terenu za pomocą drona. Przy okazji udało mi się zebrać kilka ujęć do filmu „Polarniczki”. Adrenalina podczas mojej pierwszej nocnej warty pozostanie w mojej pamięci na długo.

III Ekspedycja naukowa na Spitsbergen - 2023

W dniach od 27 maja do 17 czerwca 2023 roku uczestniczyłem w naukowej wyprawie polarnej na Polską Stację Polarną im. Stanisława Siedleckiego w fiordzie Hornsund na Svalbardzie. Celem wyprawy było przeprowadzenie badań w ramach projektu „RAW – Retreat And Wither”, który miał na celu zbadanie wpływu recesji lodowców – tych uchodzących do morza oraz lądowych – na morską produkcję biologiczną i biogeochemię morza w Arktyce.

Projekt, który uzyskał wsparcie w ramach konkursu GRIEG finansowanego przez Norweski Mechanizm Finansowy 2014-2021, stawiał przed naukowcami ogromne wyzwanie: określenie, jak zmiany w lodowcach wpływają na produktywność ekosystemu fiordów arktycznych. Zrozumienie tego procesu ma kluczowe znaczenie dla przewidywania, jak przybrzeżne obszary polarne mogą wpłynąć na globalny obieg węgla, zwłaszcza w kontekście przyszłych zmian klimatycznych i rosnącego stężenia CO2 w atmosferze.

Wyprawa do Nepalu i w Himalaje - 2024

Wyprawa do Nepalu i Himalajów miała miejsce w okresie od 9 do 29 marca 2024 roku. Jej głównym celem było odbycie trekkingu do bazy pod Mount Everestem oraz eksploracja rejonów Pokhary, w związku z realizowanym projektem badawczym dotyczącym negatywnego wpływu masowej turystyki na środowisko naturalne tego regionu.

Podczas niesamowitej podróży przez nepalskie góry zbieraliśmy dane i dokumentowaliśmy wpływ turystyki na naturalne środowisko. W szczególności koncentrowaliśmy się na problemach związanych z zanieczyszczeniem, degradacją szlaków turystycznych oraz rosnącą ilością odpadów, które stają się poważnym zagrożeniem dla ekologii tego regionu.

Rejon Pokhary, będący jednym z najpopularniejszych punktów turystycznych w Nepalu, również znalazł się w centrum naszych badań. Pokhara, z jej malowniczymi jeziorami i widokiem na Himalaje, staje się coraz bardziej oblegana przez turystów, co prowadzi do licznych problemów związanych z gospodarką odpadami, nadmierną eksploatacją zasobów naturalnych oraz zanikającymi tradycjami lokalnych społeczności.

IV Ekspedycja naukowa na Spitsbergen - 2024

W dniach od 15 do 28 sierpnia 2024 roku wziąłem udział w wyprawie naukowej na północno-zachodni Svalbard. Celem naszej misji było zbadanie i zlokalizowanie kluczowych punktów wybrzeża, które pomogłyby w śledzeniu migracji organizmów przybrzeżnych oraz obecności plastiku na arktycznych plażach.

Pod przewodnictwem prof. Jana Marcina Węsławskiego, nasz zespół spędził dwa tygodnie na pontonach, odwiedzając 27 stacji pomiarowych. Codziennie zbieraliśmy próbki do analizy, koncentrując się na ilości plastiku, który osiadał na wybrzeżu, a także na identyfikowaniu organizmów migracyjnych z Atlantyku. W trakcie wyprawy przeprowadziliśmy szczegółowe obserwacje, dokumentując zmiany w arktycznym ekosystemie oraz migracyjne wzorce organizmów przybrzeżnych. Było to duże wyzwanie, ale także wyjątkowa okazja, by bezpośrednio uczestniczyć w badaniach mających kluczowe znaczenie dla zrozumienia wpływu zmian klimatycznych i zanieczyszczeń na delikatny arktyczny ekosystem.